Is Cholpon-Ata een mondaine badplaats of vergane glorie? De waarheid ligt waarschijnlijk ergens in het midden. Vroeger tijdens de Sovjet-Unie was het de belangrijkste bestemming voor massatoerisme vanuit alle delen van het grote rijk. Vandaag de dag is het vooral een populaire bestemming voor de middenklasse en armere gezinnen uit eigen land of uit buurland Kazachstan. Bovenal is Cholpon-Ata een badplaats voor toeristen die niet de middelen hebben om naar Turkije of Dubai te vliegen. Dit zorgt voor een gemengd en interessant publiek. Wij bezochten Cholpon-Ata twee keer. In 2017 was het onze hoofdbestemming tijdens een weekje strandvakantie vanuit buurland Kazachstan. In 2019 was Cholpon-Ata onze eerste stop op onze rondreis door Kirgizië. En beide keren hebben we ons hier met z’n allen goed vermaakt. Veel reizigers laten Cholpon-Ata links liggen of zijn er slechts kort op doorreis naar Karakol. Maar ook in Cholpon-Ata is zeker genoeg te beleven.

Korte geschiedenis

Van het verleden van Cholpon-Ata is niet veel bekend. Duizenden jaren geleden leefden in dit gebied de Scythen en de Saken. Oude stammen met oorsprong in Siberië. Hun sporen zijn te vinden in de vele grafheuvels (kurgan) rondom de stad en in de vele petrogliefen in het keienveld even buiten de stad. Door de eeuwen heen was Cholpon-Ata voornamelijk een vissersdorp. Men leefde van de visvangst en de landbouw. In 1922 groeide Cholpon-Ata uit tot een spil in de paardenfokkerij. Tot op de dag van vandaag wordt hier het Kirgizische paardenras gefokt. Dit paardenras is bestand tegen zwaar fysiek werk en de harde leefomstandigheden in de bergen. De grootste troef van Cholpon-Ata is natuurlijk de ligging aan het grote Issyk-Kul meer; het meer dat nooit bevriest. In de jaren 50 werd Cholpon-Ata ontdekt door het massatoerisme. Waar badplaatsen als Sochi en Jalta exclusief voor de elite waren, reisden de minder welgestelde inwoners van de Sovjet-Unie naar Cholpon-Ata. Men geloofde dat het water van Issyk-Kul geneeskundige krachten had. In de jaren 60 en 70 van de vorige eeuw verrijzen grote hotels, sanatoria en pionierskampen aan de oever van het meer. Vanuit de verste uithoeken van de Sovjet-Unie reist men naar Cholpon-Ata voor een strandvakantie of om te ‘genezen’ in een van de vele minerale baden. In de jaren 90 komt daar nog eens een veelvoud aan gasthuizen, homestays en kleine pensions bij. Vanaf het jaar 2000 stagneert het toerisme. Russen komen niet meer want ze vinden Kirgizië als vakantiebestemming niet langer aantrekkelijk. Zij verkiezen een strandvakantie in Thailand of Turkije boven Cholpon-Ata. De badplaats raakt in verval. Pensions en hotels komen leeg te staan. Pas de laatste jaren krabbelt Cholpon-Ata langzaam weer omhoog, voornamelijk met geld van Chinese investeerders en komen de toeristen terug.

Cholpon-Ata met kinderen

In vergelijking met andere plaatsen in Kirgizië is Cholpon-Ata redelijk kindvriendelijk. De meeste hotels en pensions hebben een goed onderhouden zwembad of speeltuin. Ook op de stranden wordt aan de kinderen gedacht. Prive stranden hebben vaak genoeg faciliteiten voor kinderen. Er zijn glijbanen, springkussens en vaak is een ondiep stuk van het meer afgezet voor kinderen en niet-zwemmers. Ook het stadsstrand van Cholpon-Ata kent een afgezet zwemdeel. Er zijn hier ook (verouderde) speeltoestellen. En natuurlijk kunnen de kinderen, in ieder geval die van mij, uren in het zand spelen. In het centrum van Cholpon-Ata is een groot autovrij plein waar kinderen kunnen rennen, fietsen, spelen of kunne springen op een van de vele gigantische springkastelen (tegen betaling, 50 eurocent voor 30 minuten). Ook is er in de zomer elke middag een grote markt met Kirgizische souvenirs waar kinderen zeker hun ogen uitkijken. 

Bezienswaardigheden

Petrogliefen

Even buiten de stad vind je een groot veld vol met rotstekeningen en balbalstenen uit de tijd van de Scythen en Saken. De Petrogliefen dateren van ongeveer 2000 jaar voor Christus tot ca 400 jaar na Christus. Op veel stenen staan dieren afgebeeld zoals het sneeuwluipaard of paarden. Op ander stenen staan tekeningen van de zon of van zonnewagens. Met de komst van de islam naar Centraal Azië verdween ook de traditie van de rotstekeningen. Dit petrogliefenveld is de grootste bezienswaardigheid van Cholpon-Ata. In de loop van de tijd zijn de rotsen echter beschadigd door het weer, door de vele bezoekers en door de chemische middelen die zijn gebruikt in een poging de tekeningen te conserveren. Helaas is men erachter gekomen dat de chemicaliën meer kwaad dan goed hebben gedaan en hierdoor zijn sommige petrogliefen in een zeer slechte staat. Het veld met petrogliefen maakt deel uit van het historisch museum Cholpon-Ata en ligt aan het einde van het oude vliegveld. Op het veld zijn enkele wandelroutes uitgezet zodat je zeker langs de mooiste tekeningen komt. De langste route gaat voor een deel de heuvel op. In dit gedeelte staan ook de balbals en heb je een prachtig uitzicht over Issyk-Kul. Doe voorzichtig met de tekeningen en raak ze niet aan. Toegang: 100 som pp. Adres: Mikrorayon 2, aan het einde van het oude vliegveld.

Historisch museum

Het historisch museum in Cholpon-Ata beschikt over veel historische voorwerpen uit de omgeving van stad. Het museum is mooi chronologisch opgebouwd. Er zijn verschillende voorwerpen uit de tijd van de Scythen en Saken en je krijgt een kijkje in het leven van de vissers en nomaden. Zo leer je hier ook over de geschiedenis en symboliek van de joert. De informatiebordjes in het museum zijn tegenwoordig voor het grootste deel in het Engels en Russisch. Er zijn geen speciale kindvriendelijke activiteiten maar er is wel een grote maquette van Issyk-Kul. Onze kinderen vonden dit het leukste van het museum en waren er niet weg te krijgen. Toegang: gratis. Fotograferen kost ca. 50 som (50 cent, prijs 2020). Adres: Sovetskaya

Oude vliegveld

Het oude vliegveld van Cholpon Ata  ligt net buiten de stad en is een geliefde plek voor kunstenaars en autoraces. Heb je altijd al op een start- en landingsbaan willen staan, dan kun je hier je hart ophalen. Vanaf deze plek heb je ook een mooi uitzicht op het meer. Toegang: gratis. Adres: Sovetskaya, tegenover de rechtbank.

Hippodroom

Dit nieuwe hippodroom werd gebouwd in 2016, net op tijd voor de tweede versie van de World Nomad Games. De bouw van dit hippodroom ging gepaard met vele schandalen. Ondanks de slechte afwerking van het gebouw, is het hippodroom toch de moeite waard om even te bekijken. Toegang: gratis. Adres: Sovetskaya in oostelijke richting naar Bosteri

Rukh Ordo cultureel centrum

Rukh Ordo betekent letterlijk “spiritueel centrum” en is een spiritueel complex dat draait om de vijf grote wereldgodsdiensten in Kirgizie, aangevuld met diverse kleinere losse musea over de Kirgizische tradities en cultuur. Zo is er een grote zaal gewijd aan de beroemde schrijver Aitmatov en een zaal waarin de Kirgizische tradities en gebruiken rondom het gezinsleven centraal staan. Verspreid over het terrein staan beelden van lokale beeldhouwers en op vijf hoeken staan religieuze kapellen, elk gewijd aan een godsdienst die in Kirgizie voorkomt: islam, katholicisme, christelijk-orthodox, boeddhisme en het jodendom. Ik vond het, om heel eerlijk te zijn, een vreemde plek. Het is een museum en toch weer niet. De kinderen vermaakten zich voornamelijk met het slaan op de Chinese reuzengong. Het personeel draagt traditionele Kirgizische kleding en men spreekt hier ook redelijk goed Engels. Het andere pluspunt: er zijn hier moderne en schone toiletten. Rukh Ordo is leuk om een middagje door te brengen maar geen must-see. Meer info: www.rukhordo.kg. Prijs: 400 som pp (4 euro). Adres: Sovetskaya achter het centrale plein. Volg de bordjes “Rukh Ordo”

Cholpon-Ata centrum

Cholpon-Ata bestaat eigenlijk uit een lange rechte hoofdstraat, Ulitsa Sovetskaya, met een aantal kleine zijstraten. Halverwege deze lange hoofdstraat begint het kleine centrum met aan weerskanten kleinere en grote winkels, het Historisch Museum, een stadspark met een oorlogsmonument en een stadsplein met een speeltuin. In de zomer is op het stadsplein elke dag een markt met souvenirs en lokale producten zoals honing. Ook staat hier in de zomer verschillende foodtrucks. Toegang: graties. Adres: Sovetskaya

Strand

Cholpon-Ata is een echte badplaats en je vindt hier dan ook veel stranden. Vaak hebben de grotere pensions en hotels hun eigen prive-strand. Er is ook een groot openbaar strand en dit is ook eigenlijk het leukste strand. Hier komt tout Almaty en Bishkek om te zien en gezien te worden. Het stadsstrand beschikt over enkele faciliteiten zoals omkleedcabine’s, toiletten tegen betaling, een speeltuin en een aantal glijbanen (ook tegen betaling). Je kunt hier tevens paragliden of een waterfiets huren. Geen moderne waterfietsen maar Sovjet-stijl: twee stoelen op een aantal planken met fietspedalen en een aantal lege tonnen zodat het hele zaakje blijft drijven. Om bij het stadsstrand te komen volg je een lang voetgangerspad met aan beide zijden verkopers van traditionele gebreide Kirgizische sokken en psychedelische opblaasfiguren. Je kunt je eigen proviand meenemen maar op het strand zelf is ook genoeg te krijgen. Veel kinderen helpen in de zomermaanden hun ouders en verkopen warme broodjes (samsa), gerookte vis, warme maiskolven, snoep en chips. Ga vooral eens een middag naar het openbare strand en geniet van de Centraal Aziatische flair. Toegang: gratis van zonsopgang tot zonsondergang. Adres: Ul. Tsekirova tot het eind uitlopen, daarna het pad naar het strand nemen.

Boottocht op het meer

Wil je het meer niet alleen vanaf de kant bekijken, maar ook vanaf het water, boek dan een boottocht of een diner cruise. Je kunt dit heel gemakkelijk doen via je hotel of in het centrum van Cholpon-Ata bij een van de vele toeristische standjes. De boten zijn vaak erg gedateerd maar werken nog perfect. Halverwege de tocht worden de boten voor anker gelegd en is er de gelegenheid een duik te nemen in het koude water. Tijdens een boottocht zie je pas echt hoe groot en indrukwekkend Issyk-Kul eigenlijk is. De boten vertrekken allemaal vanuit het Maritiem-Biologisch onderzoekscentrum. Als je een excursie boekt, word je bij het hotel opgehaald en thuisgebracht met een busje. Een boottocht duurt ongeveer een uur. Bij de prijs zit geen proviand inbegrepen, dus neem zelf wat mee. Geniet van het spectaculaire uitzicht. De foute Russische muziek maakt het geheel af. Prijs: 300/400 som volwassenen, 150 som kinderen tot 12 jaar. Adres: Akmatbai Ata 2

Minerale baden

Cholpon-Ata staat bekend om de vele minerale bronnen. Rondom deze bronnen verrezen kleinere en grote badcomplexen. Wij kozen voor het bad “Ak Bermet”. In Ak Bermet zijn verschillende minerale baden, een koud bad en een heet bad. Het complex wordt redelijk onderhouden en er zijn ook omkleedmogelijkheden. Het water in de baden komt gelijk uit de ondergrondse bronnen waardoor het water erg troebel is. Geef je huid en geest een minerale boost. Ook geschikt voor kinderen. Prijs: 200 som pp, kinderen gratis. Adres: Selo Kara Oi.

Accommodatie

Het is niet moeilijk om in Cholpon-Ata accommodatie te vinden. Kom je ‘s ochtends vroeg aan vanuit Bishkek of Almaty, kun je vaak voor een habbekrats een onderkomen via de veelal oudere vrouwen die voor de pensions gasten werven. Je kunt natuurlijk ook van te voren boeken via een boekingssite alleen is de keuze dan wel minder want er staan maar weinig pensions en hotels online. De regel is: hoe dichter bij het strand, hoe duurder en beter de accommodatie. Verwacht echter geen viersterrenhotels. Ook in de duurdere onderkomens heb je vaak alleen een basic kamer en een badkamer met alleen een douche, toilet en wastafel. Het ontbijt is in de meeste pensions niet inbegrepen maar wordt apart betaald als de bestelling is doorgegeven. Wel is er bij de meeste pensions op de binnenplaats een zithoek en een waterkoker voor thee. Wij kozen bewust voor pensions vlakbij het strand, maar een andere leuke optie is een homestay. Deze zijn aan te vragen via cbt. 

Apple hostel: Apple hostel is een familiebedrijf dat zich vooral richt op backpackers. Apple hostel heeft alleen slaapzalen, gemeenschappelijke badkamers en een gemeenschappelijke keuken. Je kunt hier verschillende excursies boeken: daguitstapjes, eendaagse- en meerdaagse trekkings en excursies naar Bishkek en de Burana-toren. Apple Hostel ligt naast het Historisch Museum. Meer informatie: www.applehostel.kg Adres: SovetskayaPension.

Adilet: In pension Adilet verbleven wij vier nachten tijdens onze rondreis om Issyk-Kul. Dit pension beschikt over schone twee tot vijfpersoonskamers met eigen badkamers. Het personeel is vriendelijk en spreekt goed Engels. Op de binnenplaats is een klein zwembad, een schommel en een overdekte eethoek met een elektrische samovar. Wifi is aanwezig, maar alleen op de binnenplaats. Adilet ligt op ca. 10 minuten lopen van het openbare strand. Prijs: 100 tot 300 som pp per nacht. Adres: Kubatova (geen huisnummer, het hotel ligt halverwege de straat aan de linkerkant, komend vanaf de hoofdstraat). 

Senator: in dit pension sliepen wij vijf nachten tijdens onze eerste reis naar Kirgizië in 2017. Senator heeft een aantal 2 tot 4 persoonskamers, een ruime binnenplaats met speeltuin en een gezellige overdekte zithoek. Prijs: 100 tot 300 som pp per nacht. Adres: Ul. Kubatova 29

Shoppen 

In het centrum van Cholpon-Ata zijn veel kleinere winkeltjes waar je bijna alles kunt kopen. Van tandenborstels tot traditionele kleding en van batterijen tot wasmachines. Naast het Historisch Museum is een goed uitgeruste supermarkt met onder andere een grote keuze aan luiers en babyvoeding. Bezoek ook eens de lokale bazar want ook kinderen kijken hier hun ogen uit. Je vindt hier voornamelijk groente en fruit, maar ook spullen voor de persoonlijke verzorging en speelgoed uit China. Veel toeristen komen hier niet omdat de markt een stuk buiten de stad ligt, maar je wordt hier door de lokale bevolking met open armen ontvangen. Winkels: Sovetskaya. Bazar: Sovetskaya in de richting van Bosteri

Eten en drinken

Er zijn in Cholpon-Ata genoeg mogelijkheden om lekker te eten. Of je nu op zoek bent naar streetfood of naar een restaurant; er is voor elk wat wils. Zelf geef ik niet de voorkeur aan het zware Centraal-Aziatische gerechten, maar voor een echte ervaring koop je het beste een shashlik aan een van de vele stalletjes. Een van de duurdere en betere restaurants in de stad is Barashek (Sovetskaya 57, naast het Historisch Museum). In dit restaurant worden heerlijke kebabs met saus geserveerd. Een ander goed aangeschreven restaurant is U Rybaka (Sovetskaya 20), dit is een visrestaurant met goede service. In Cafe Pilgrim (in het hotelcomplex Rokhat NBU) worden alleen organische producten uit de tuinen van lokale bewoners gebruikt. Op het menu staan onder andere Russische, Centraal-Aziatische en Chinese gerechten. Je hebt hier ook een prachtig uitzicht over Issyk-Kul. Cafe Pilgrim is dan ook ons favoriete restaurant in Cholpon-Ata. 

Vervoer

Wil je snel van A naar B in Cholpon-Ata, dan kun je het beste een taxi nemen. Boek je taxi in je hotel of pension want zij weten vaak de beste deals en de beste chauffeurs. De prijzen voor een taxi in Cholpon-Ata liggen beduidend hoger dan in de rest van Kirgizië. Cholpon-Ata beschikt tevens over twee busstations waar je een minibus naar andere delen van het land kunt pakken. Voor bussen naar het westen ga je naar het Avtovokzal op de hoek Kubatova/Sovetsjkaya. Voor bussen naar Karakol ga je naar het busstation Karakol in het oosten van de stad. De prijs voor een rit in een minibus (marshrutka) naar Karakol is circa 3 euro per persoon. Excursies in de omgeving kun je boeken via je hotel/pension of bij de standjes op de Sovetskaya. Deze excursies zijn over het algemeen goed en betrouwbaar en niet duur. Vanuit Cholpon-Ata (busstation, Sovetskaya 96) gaan tevens verschillende nachtbussen naar Shymkent en Almaty in buurland Kazachstan. Deze bussen van te voren worden gereserveerd.

Veiligheid

Cholpon-Ata is over het algemeen een veilige stad. De laatste jaren hebben er echter meerdere berovingen en overvallen op toeristen plaatsgevonden, voornamelijk in de avond. Ga ‘s avonds niet alleen over straat en draag overdag geen opzichtelijk dure spullen. Kijk uit voor scammers, voornamelijk malafide taxibureautjes met veel te hoge tarieven speciaal voor toeristen. Let ook op het weer. Het weer in Cholpon=Ata verandert meestal in de loop van de middag. Vanuit de bergen betrekt de lucht en er komen flinke onweersbuien. Wees hierop voorbereid als je naar het strand gaat of de bergen in gaat. Bezoek de stranden zoveel mogelijk in de ochtend en smeer je vooral goed in. De Kirgizische hoogtezon is ongenadelijk. 

Handige links

CBT: https://www.cbtkyrgyzstan.kg