Thermenmuseum Heerlen: op bezoek in een Romeins badhuis

Thermenmuseum Heerlen

Een museum saai? Daar zijn wij het niet mee eens. Wij bezoeken met de kinderen graag een van de vele musea die Nederland rijk is. In dit blog: het Thermenmuseum in Heerlen. 

Het oudste gebouw van Nederland staat in Heerlen. In de plaats die de Romeinen Coriovallum noemden, verrees in het jaar 40 na Christus een heus badhuis voor soldaten die op doorreis waren van Keulen in Duitsland naar Boulogne-sur-Mer in Frankrijk. Niet alleen soldaten, maar ook Romeinse burgers uit de omgeving en zelfs Germanen maakten gebruik van dit badhuis. Al gauw ontstond er een vrij grote stad op deze plek in Zuid-Limburg. Er stonden huizen en winkels en de bewoners van de boerenvilla’s in de omgeving verhandelden hun waar op de markt. Het Thermenmuseum in Heerlen laat de geschiedenis zien van Romeins Heerlen en in het bijzonder van het meest imposante gebouw van Coriovallum, het badhuis. In het Thermenmuseum vind je onder andere een gave 3-D voorstelling, een educatieve ruimte met Romeinse spelletjes, diverse archeologische vondsten uit Heerlen en omgeving en natuurlijk de overblijfselen van het badhuis zelf. En door de vele interessante projecties en de audiotour is dit een museum dat je zeker niet mag missen als je met kinderen Zuid-Limburg bezoekt. 

Thermenmuseum Heerlen

Coriovallum

In Coriovallum was het badhuis de belangrijkste ontmoetingsplaats. Hier werden de laatste nieuwtjes uitgewisseld, nam je uitgebreid de tijd voor een massage met aromatische olie, trok je baantjes in het grote buitenbad en kon je zelfs op bezoek bij een arts. Het fundament van het Romeinse badhuis werd al in de jaren 40 van de vorige eeuw bij toeval ontdekt. In 1941 werden de resten van het badhuis blootgelegd door archeoloog dr. Beckers. De resten van het badhuis werden bedekt met een laag zand met de bedoeling het later weer op te graven. Dat gebeurde echter pas in 1975. Om de resten van het badhuis werd een grote hal aangelegd en het Thermenmuseum was een feit.

Badhuis

Het Romeinse badhuis is ouder dan gedacht. Men gaat ervan uit dat de eerste versie van het badhuis al in het jaar 40 na Christus werd gebouwd en in de loop der eeuwen werd het badhuis steeds meer uitgebreid. Het badhuis bestond uit een terrein dat werd ommuurd door een zuilengalerij met daarbinnen een groot badgebouw. Het badhuis bestond uit zeven verschillende ruimtes (apodyterium of kleedruimte, sudatorium of zweetruimte, frigidaria of dompelbaden, tepidarium of een verwarmde massageruimte en een caldarium of warmwaterbad). Het badhuis werd verwarmd door het hypocaustum, een ingenieus verwarmingssysteem waarbij warm water onder het hele badhuis stroomde. In de tuin bevond zich ook nog een natatio, of openluchtzwembad en verschillende winkeltjes. Een imposant gebouw dus! Wil je een replica van het badhuis bezoeken? Dat kan in het Archeon in Alphen aan de Rijn. 

Thermenmuseum Heerlen

In het museum

Wij bezochten het Thermenmuseum al twee keer en de laatste keer was in Oktober 2020. Het is een favoriet uitje op de zondag. Laat je bij een bezoek overigens niet afschrikken door de buitenkant van het gebouw. De behuizing rondom het badhuis werd gebouwd in de jaren 70 en ziet er ook zo uit. Het lijkt nog het meest op een grote fabriekshal met op het dak een groot betonnen blok. Eenmaal in het Thermenmuseum worden we hartelijk ontvangen. Bij de kassa ontvangen we een plattegrond met looproute. Wel zo handig want de verschillende projecties, films en tentoonstellingen bevinden zich allemaal in andere delen van het gebouw. We starten onze route met een korte maar hilarische introductiefilm over een paar Romeinse soldaten die op weg zijn naar het badhuis. De kinderen vinden deze film zo leuk dat we hem twee keer bekijken. Na de film volgt gelijk een ander hoogtepunt; de 3-D voorstelling “het badhuis ontwaakt.” We zitten in een kamer rondom een 3D-maquette waar door middel van lichtprojectie het badhuis tot leven komt. Je zou haast zelf willen dat je er bij was toen. 

Loopplanken

Aansluitend op de projectie volgt de expo “400 jaar baden.” Hiervoor halen we een audiotour op bij de kassa. In deze expositie worden we meegenomen in de verschillende bouwstadia van het badhuis. Onze kinderen vinden deze tentoonstelling minder interessant en zijn dan ook snel uitgekeken. We zetten koers naar de grote hal met de overblijfselen van het badhuis. Nieuw voor ons zijn de loopplanken door de ruimtes van het badhuis. Je staat er zo echt middenin. Een hele fijne toevoeging aan het museum wat ons betreft! Door middel van projecties en informatieborden weten we precies in welke ruimte we staan. Vooral de projectie van de Romein die in het zwembad springt en dan zijn baantjes trekt, vinden we erg leuk. Als we aan het einde van het looppad zijn, verlaten we de zaal en komen via de trap op een loopbrug. Nu kun je het badhuis van bovenaf bekijken en dan zie je ook pas hoe groot het gebouw eigenlijk is geweest.

Thermenmuseum Heerlen
Thermenmuseum Heerlen

Loopbrug

Op de loopbrug volgen we de leuke audiotour van Amaka. Amaka is een cosmetica die in het badhuis werkt. Als cosmetica verzorgde zij in het badhuis massages, haar en make-up van Romeinse vrouwen. Ook hier worden we door middel van projecties meegenomen op een rondleiding door het badhuis. De kinderen hangen aan haar virtuele lippen, zo interessant vinden ze deze tour. We zien iemand binnenkomen in het badhuis en in een bad stappen. We zien hoe het vuur begint te branden en de warme stoom zich onder het badhuis verspreidt. Enorm leuk gedaan en we vinden het erg jammer dat de tour zo snel voorbij is. 

Thermenmuseum Heerlen
Thermenmuseum Heerlen

Gevulde muis

Na de loopbrug lopen we door naar de grote zaal met de archeologische vondsten. In deze grote zaal is een vaste expositie over Romeins Zuid-Limburg. Hoe bouwden de Romeinen hun huizen, hoe werden ze begraven en hoe komen die afdrukken van hondenpootjes op de Romeinse dakpannen? In deze zaal vind je honderden Romeinse vondsten uit Heerlen en omgeving. We zien oude wegwijzers, grafkisten uit Bocholtz en Simpelveld, kinderspeelgoed, potten met en zonder inscripties en alledaagse voorwerpen als kammetjes, fibula (spelden) en sieraden. Ook aan de kinderen is gedacht. Zo zijn er verschillende spelletjes, kunnen ze met blokken een Romeinse brug bouwen en leren ze alles over eten en drinken in de Romeinse tijd. We verbazen ons over de Romeinse recepten van Apicius zoals gevulde flamingo, vissaus van rotte vis en gevulde muis. Totaal niet onze smaak maar in de Romeinse tijd waren deze recepten schijnbaar erg populair. 

Thermenmuseum Heerlen
Thermenmuseum Heerlen

Voor kinderen

Dat het Thermenmuseum ook heel erg gericht is op kinderen blijkt ook als we teruglopen naar de Taberna. In de Taberna kunnen kinderen naar hartelust spelen en knutselen. Zo leggen we een Romeinse mozaïekvloer, doen we Romeinse spelletjes, knutselen we een Romeinse kruik en bekijken we allerlei nagemaakte Romeinse badaccessoires als sponsjes, borstels en houten slippers. Voor de leesliefhebbers staat er zelfs een boekenkast met boeken over de Romeinen. De kinderen zijn er niet weg te krijgen. Als laatste bezoeken we nog de kleine tuin die grenst aan de Taberna. Hier staat een originele Romeinse pottenbakkersoven die in 2016 werd gevonden bij graafwerkzaamheden in het centrum van Heerlen. Wat bijzonder! En na afloop van ons bezoek schaffen we nog een Romeinse souvenir aan.

Thermenmuseum Heerlen

Nieuw per 1 december 2020: Ga op ontdekkingstocht in het badhuis met de Romeinse kinderen Lucius en Amaka. Lucius en Amaka zijn twee kinderen die in Coriovallum wonen en samen met de hond van Lucius, Felix, vaak spelen in de buurt van het badhuis. Je kunt samen met Lucius en Amaka aan de slag met verschillende opdrachten waarbij je alles leert over het museum en het badhuis. Wij hebben deze ontdekkingstocht nog niet gedaan dus ook voor ons is dit zeker weer een reden om nog terug te keren. Geschikt voor kinderen van 7 tot 12 jaar. Prijs: 2 euro.

Eigen meningen

Nikolai (11 jaar): interessant museum en de openingsfilm met de Romeinen was erg leuk
Kirill (9 jaar): leuk museum over de Romeinen
Julia (6 jaar): ik vond de Romeinse blokkenbrug leuk om te maken.

Praktische informatie

  • Waar: Het Thermenmuseum Heerlen ligt aan de Coriovallumstraat 9 in het centrum van Heerlen.
  • Parkeren: Parkeren in het centrum van Heerlen is vrijwel alleen betaald. Parkeren kun je in een van de vele parkeergarages. De beste optie is Q-park Raadhuis (Uilestraat 4). Gratis of goedkoop parkeren kan buiten het centrum. Op circa 10 tot 15 minuten lopen van het museum kun je de auto kwijt op parkeerterrein Nieuw Eyckholt (1 euro per dag) of gratis in de wijk Schandelen (onder ander Sittarderweg). Vanaf hier is het nog ca 20 minuten lopen naar het museum. 
  • Openingstijden: Dinsdag tot vrijdag van 10.00 tot 17.00. Zaterdag, zondag en feestdagen van 12.00 tot 17.00. Op maandag gesloten (met uitzondering van Paasmaandag en Pinkstermaandag)
  • Kosten: Volwassenen vanaf 18 jaar 9,95 euro. Kinderen tot en met 18 jaar gratis. Toegang met museumkaart gratis. Tickets zijn alleen online te boeken!
  • Tijd nodig: dat ligt er aan hoe interessant je de Romeinse geschiedenis vindt. Wij waren zeker al gauw 2,5 uur tot 3 uur binnen. 
  • Extra informatie: het museum is geschikt voor kinderwagens en buggy’s dankzij de liften naar de verschillende etages. Honden zijn, met uitzondering van hulphonden, niet toegestaan in het museum. Voor het museum bevinden zich twee mindervaliden parkeerplaatsen. Let op: kijk voor een veilig museumbezoek voor de actuele coronamaatregelen en meer informatie op: www.thermenmuseum.nl

Nog niet uitgekeken in Heerlen? Bezoek dan ook eens het Nederlands Mijnmuseum  

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *