Helemaal in het uiterste zuiden van Nederland, op de grens met Duitsland, stroomt het grensriviertje de Worm. Dit riviertje dat na een paar flinke regenbuien in een kolkende stroom water verandert, heeft ook diverse zij-aftakkingen, beekjes en eilandjes. De rivier stroomt door het mooie Wormdal en hier kun je prima wandelen en fietsen. Wij maakten met de kinderen een leuke, grensoverschrijdende fietstocht van 12 km door het Wormdal en genoten van de omgeving.
De Worm
De rivier de Worm is een zijrivier van de grotere rivier de Rur en ontspringt in Aken. De Worm stroomt voornamelijk in Duitsland maar tussen Kerkrade en Landgraaf vormt de Worm een natuurlijke grens tussen Duitsland en Nederland. Voor de Tweede Wereldoorlog was de Worm een stuk smaller vanwege de aangrenzende landbouwvelden. Ook was de Worm jarenlang zwaar vervuild vanwege de mijnbouw en de zware industrie in zowel Duitsland als Nederland. Vandaag de dag is de Worm een rustig kabbelend beekje, gelegen in een prachtig groen dal met aan beide kanten van de oever graslanden, bossen, kastelen en zelfs Romeinse ruïnes.
Op de fiets door het Wormdal
Onze fietstocht door het Wormdal begint tegenover de supermarkt in de Nederlandse plaats Eygelshoven. Eygelshoven is vooral bekend van de steenkoolwinning en is tegenwoordig een deel van Kerkrade. Vanaf de parkeerplaats van de supermarkt slaan we linksaf en komen bij een splitsing. We rijden de Sint Jansstraat in en gaan onder het spoortunneltje door naar de Rimburgerweg. Hier slaan we rechtsaf en rijden over de Rimburgerweg langs het Amerikaanse legerdepot naar het plaatsje Rimburg. De kinderen zijn altijd weer gefascineerd door dit depot. Je ziet niet vaak zoveel rijen met legervoertuigen en ze vragen zich af wat er achter die poorten eigenlijk allemaal gebeurt. Nadat we Rimburg zijn binnengereden, slaan we rechtsaf de Kapelweien in en komen op een smaller voet- en fietspad langs de Worm. Het is prachtig weer en bomen staan in bloei. Mijn zoon is niet erg onder indruk van de bloesem en vindt de geur te overweldigend. “Het stinkt hier” deelt hij mee. Tot zover mijn poging om de kinderen te laten genieten van de bloesem.
We rijden verder het pad af en passeren de Rimburger watermolen. Dit gebouw werd aan het einde van de 18e eeuw gebouwd en behoorde bij het Kasteel van Rimburg. Op het Weense congres van 1815 werd de rivier de Worm als grens tussen Nederland en Duitsland aangewezen. Het kasteel kwam zo op Duits grondgebied en de molen op Nederlands grondgebied. We fietsen langs de molen en komen op de brug die de grensovergang met Duitsland vormt. Op de brug staan twee schildpadden. Een aan de Duitse kant en een aan de Nederlandse. Deze schildpadden staan symbool voor de hechte vriendschap en samenwerking tussen de twee landen. In dit gedeelte van Duitsland, tussen de plaats Übach-Palenberg en Rimburg werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar gevochten en de sporen daarvan zijn ook nog overal zichtbaar in het landschap in de vorm van vervallen bunkers en monumenten langs de weg.
Langs kastelen en een Romeinse ruïne
Als we over de brug zijn slaan we linksaf het fietspad langs de Worm in. De boomwortels hebben ervoor gezorgd dat het asfalt omhoog is gekomen zodat er kleine heuveltjes zijn ontstaan. Dit tot grote hilariteit van de kinderen die de grootste lol hebben om over deze “bergjes” te fietsen. Met aan de linkerkant de Worm en aan de rechterkant uitgestrekte velden en weilanden rijden we de Duitse stad Übach-Palenberg binnen. We komen in het recreatiepark Wurmtal en besluiten een kleine pauze te houden. In dit park bevinden zich een vijver, een basketbalveld en een grote speeltuin met typisch Duitse Pommesbude. (Let op: op dit moment zijn de speeltuin een het restaurant gesloten vanwege de Coronamaatregelen!). Ook staat er wel een heel unieke ruïne: een Romeins badhuis.
Übach-Palenberg ligt net zoals Rimburg aan de Via Belgica: een Romeinse heerweg die van Keulen tot de Atlantische kust in Frankrijk liep. Men denkt dat dit Romeinse badhuis vroeger direct aan de Worm lag en deel uitmaakte van een groter complex, een villa rustica, waarvan de resten nu mogelijk nog onder het park en onder de aangrenzende spoorbaan begraven liggen. Het Romeinse badhuis werd in 1988 ontdekt en wetenschappers gaan ervan uit dat dit badhuis nog in de 3e eeuw na Christus in gebruik was. Overigens zijn alleen de onderste stenen nog uit de Romeinse tijd. De bovenste laag is “modern”. Tijdens de pauze strekken we even de benen en bekijken we de ruïne. Ook rennen de kinderen rondjes in het park. Ze zijn duidelijk nog lang niet moe.
Na onze pauze in het Wurmtalpark fietsen we verder naar het Kasteel van Zweibrüggen. Het oudste gedeelte van dit slot werd gebouwd en 1397. Kasteel Zweibrüggen was tot 1993 bewoond en is vandaag de dag een geliefde plek om te trouwen. Naast het kasteel ligt een manege en zo kijken wij, op wens van mijn dochter, een tijdlang “paardjes”. Vanuit kasteel Zweibrüggen kun je via het Wormdal verder fietsen naar de Duitse stad Geilenkirchen. Wij kiezen er echter voor om terug te gaan, maar wel via een andere weg.
Treinen spotten
We fietsen terug naar het Wurmtalpark, maar in plaats van onder de brug door te gaan, gaan wij over de brug heen en rijden zo naar het station van Übach-Palenberg. Mijn kinderen zijn hartstochtelijke trainspotters en het is hun wens om terug te rijden langs het spoor. Dat dit spoor een drukke route is tussen Aken en het Ruhrgebied blijkt wel uit de vele treinen die om de acht tot tien minuten langs razen. We maken op verzoek een korte stop bij de overweg. We zijn hier al vaak geweest en dit is echt een goede plek om treinen te spotten. Zo heb ik onder andere geleerd dat als de slagbomen naar beneden gaan, het precies vier minuten duurt voordat de trein er is. Het hoogtepunt van Duitse precisie.
Als we uitgekeken zijn, rijden we verder en komen langs Kasteel Rimburg. Kasteel Rimburg werd gebouwd werd in de 12e eeuw en is waarschijnlijk nog een van de oudst bewoonde kastelen in Duitsland. We blijven nog even in Duitsland en fietsen over de Rimburger Strasse langs het Rimburger bos. Dit bos is niet heel groot, maar heeft een bewogen geschiedenis. In de Tweede Wereldoorlog bevond zich hier een deel van de Westwall. De bunker in dit bos was de allereerste bunker die de Amerikanen in 1944 veroverden op de Duitsers. Mijn kinderen, en dan vooral mijn middelste kind, zijn gefascineerd door alles wat met de Tweede Wereldoorlog te maken heeft en we maken een korte stop om een van de bunkers te bekijken.
We fietsen verder door het Wormdal langs de grens met Nederland. We passeren de spoorbaan en komen langs de zandgroeve Nivelstein. Het Nivelsteiner zand is een geliefd bouwmateriaal en werd al in de Romeinse tijd gebruikt voor het maken van onder andere sarcofagen. Tot 1944 stond er aan de onderzijde van de groeve een klein dorpje, bestaande uit een grote hoeve en wat bijgebouwen. Op de plaats van deze hoeve staat nu een klein monument met een bankje. We vervolgen onze weg en via de houten brug over de Worm komen we weer terug in het Nederlandse Eygelshoven. Via het oude gedeelte van het dorp komen we weer bij ons startpunt. We hebben een prachtige fietstocht gemaakt door een mooi stukje van de Euregio.
Eerlijke meningen
Nikolai (11 jaar): Deze fietstocht was erg leuk, vooral het gedeelte langs het spoor
Kirill (9 jaar): Deze fietstocht vond ik wel vermoeiend, maar ik heb ook veel gezien.
Julia (5 jaar): Top want ik zat achterop.
Praktische informatie
- Waar: De fietstocht begint in Eygelshoven (gemeente Kerkrade) en gaat door Rimburg (gemeente Landgraaf) en Übach-Palenberg in Duitsland. Deze fietstocht is grensoverschrijdend, neem daarom ook de identiteitsbewijzen mee. De fietspaden zijn in goede toestand en geschikt voor kinderen omdat er weinig ander verkeer is. Alleen aan het begin op de Rimburgerweg ligt het fietspad op de rijbaan. Iets verderop is het fietspad dan weer gescheiden van de weg.
- Parkeren: gratis parkeren kan in Eygelshoven op de grote parkeerplaats Hermansstraat tegenover de Natuurbegraafplaats. Je kunt ook vanuit hier de fietstocht beginnen door gelijk te starten op de Rimburgerweg.
- Openingstijden: 24 uur per dag. Wij fietsten deze tocht tegen het einde van de middag op een warme dag in april.
- Kleding: loszittende kleding waarmee je goed kunt fietsen
- Lengte en tijd nodig: deze fietstocht is ongeveer 12 km lang. Wij deden er drie uur over met stops onderweg en op een rustig tempo
- Let op: Wij fietsten op onze eigen fietsen. Overnachten en fietsen huren kan o.a op camping de Watermolen in Landgraaf-Rimburg.
Deze route is geen kant-en-klare route en komt ook niet uit een boekje, maar hebben wij spontaan zelf gefietst. Kijk voor onze route op onderstaand kaartje. Happy biking!
Once we tried to search with metalldetector in this river, but local people told us that it is very dangerous, we can really find some WW2 munitie.