Let op: Dit is het oude mijnmuseum. Deze mijnschacht/museum is nu gesloten voor renovatie. Het nieuwe Nationale Mijnmuseum bevindt zich op de Doctor Poelsstraat 29 in Heerlen. Inmiddels hebben wij het nieuwe museum in Juli bezocht. Er komt snel een verslag aan!

Een museum saai? Daar zijn wij het niet mee eens. Wij bezoeken met de kinderen graag een van de vele musea die Nederland rijk is. In dit blog: Het Nederlands Mijnmuseum in Heerlen.

Zeg je “Heerlen”, dan zeg je “mijnen”. Oostelijk Zuid-Limburg is onlosmakelijk verbonden met de mijnbouw en in de jaren ‘50 en ‘60 behoorde Heerlen daardoor zelfs tot de rijkste steden van Nederland. Na de sluiting in de jaren ‘70 hebben de mijnen rondom Heerlen en Kerkrade hun sporen achtergelaten in de vorm van voormalige mijnwerkerskolonies, stortbergen die zijn omgevormd tot natuur- en leisuregebieden en ook in de mindset van de lokale bevolking. Iedereen kent wel iemand die ondergronds werkte. Het mijnmuseum in Heerlen laat de geschiedenis van de mijnbouw in Nederland zien.

Verhaal

Persoonlijk heb ik ook een band met de mijnen, terwijl ik eigenlijk helemaal niet uit Zuid-Limburg kom. Via verhalen van mijn vader leer ik dat mijn oma is is opgegroeid in Heerlen. Mijn stiefovergrootvader was destijds een mijnwerker in de Staatsmijn Wilhelmina. Helaas stierf hij in 1940 bij een bizar ongeluk met de mijnwagens. Een verhaal dat overigens nog steeds de ronde gaat bij voormalige koempels van de Wilhelminamijn. Bij mijn kinderen spreekt dit verhaal ook enorm tot de verbeelding en ze willen meer leren over de mijnen. We besluiten om het Mijnmuseum in Heerlen te bezoeken. Dit kleine, maar fascinerende museum laat het verhaal over de mijnen in Heerlen en omgeving zien. Het museum beschikt over een groot aantal voorwerpen die met de mijn te maken hebben.

Nederlands Mijnmuseum

Het Nederlands Mijnmuseum is gevestigd in de enige overgebleven mijnschacht van de Oranje Nassau II mijn vlakbij het station van Heerlen. Naast het museum staan verschillende grotere mijnmachines opgesteld: een trein die de kolen vervoerde, een personeelstreintje waarmee de mijnwerkers door de gangen werden gereden en diverse typische karretjes voor het kolenvervoer. 

Bij binnenkomst worden we begroet met een vrolijk “Welkom koempel”. Het museum is opgedeeld in verschillende verdiepingen rondom de oude mijnschacht. We beginnen onze tocht door het museum op de begane grond waar we eerst naar twee korte oude films kijken om wat over de mijnen te leren.

Leven in de mijn

Onder de indruk van de films krijgen we een rondleiding door het museum en bekijken op de begane grond onder andere verschillende soorten kolen en gesteentes en leren hoe deze werden afgegraven. Ook kunnen we een kijkje nemen in de diepe schacht die voornamelijk mijn dochter van 4 vrij eng vindt. Op de volgende verdieping leren we alles over het leven in de mijn en in de mijnwerkerskolonie. We zien verschillende voorwerpen, zoals mijnlampen en stofmaskers en leren waarom koempels hun pungels in de lucht hesen, welke machines ze gebruikten bij het bovenhalen van de kolen, wat een mijnwerkerspenning is en hoe gedisciplineerd het leven ondergronds eigenlijk verliep. 

Poekelen

Hilarisch vinden de kinderen vooral het verhaal over wat koempels doen nadat ze weer bovengronds komen: ze gaan douchen in hun blote billen. We leren dat dit in het mijnjargon ook wel “poekelen” werd genoemd. Het spannendste gedeelte van de rondleiding is toch wel de lift waarmee de koempels afdaalden in de schacht. Die is donker en klein en het is voor mijn kinderen maar moeilijk voor te stellen dat je hiermee zo diep onder de grond afdaalde. 

Stoommachine

Nadat we klaar zijn met de rondleiding in het hoofdgebouw worden we meegenomen naar een gebouwtje dat naast het hoofdgebouw staat. Dit is het originele ophaalgebouw met de ophaallift uit 1897. Hier staat de stoommachine die ervoor zorgde dat de lift in de schacht kon dalen. We krijgen een demonstratie hoe deze machine werkt en leren dat het bedienen van deze lift een zeer speciale functie was want je was toch verantwoordelijk voor al die koempels die in de lift stonden. 

Uniek

Het Nederlands Mijnmuseum is een museum dat de unieke Nederlandse mijngeschiedenis op pakkende wijze weet over te brengen op mijn kinderen. De rondleiding wordt gegeven door enthousiaste medewerkers en de verhalen kunnen mijn drie kinderen goed volgen. Ook mogen ze verschillende voorwerpen vastpakken en bekijken. Onder de indruk verlaten we het museum. We hebben veel over dit uniek stukje Nederlandse geschiedenis geleerd. 

Praktische informatie:

• Waar: Het Nederlands Mijnmuseum bevindt zich in het centrum van Heerlen vlakbij het station en is goed te voet of met de auto bereikbaar

• Parkeren: de auto kun je kwijt op het parkeerterrein van het bedrijf Carbono aan de CBS-weg 2. Om het parkeerterrein op te kunnen, moet je je bankpas in het kastje bij de slagboom steken. Je krijgt een gratis uitrijkaart bij het museum. Toen wij parkeerden, stond de slagboom trouwens open en konden we zo het terrein op.

• Openingstijden: het Nederlands Mijnmuseum is open van dinsdag tot en met vrijdag van 10.00 tot 16.00 en op zaterdag en zondag van 10.00 tot 14.00.

• Kosten: volwassenen 6 euro, kinderen 4-12 jaar 3 euro, kinderen onder de4 jaar gratis. Let op: de museumkaart is niet geldig.

• Tijd nodig: ongeveer 1 tot 2 uur

Voor meer informatie: www.nederlandsmijnmuseum.nl