Op een eiland in de Maas in het midden van Limburg ligt het gezellige vestingstadje Stevensweert. Stevensweert was voor ons echt een nieuwe ontdekking. We zijn er nu twee keer geweest en we hebben ons bepaald niet verveeld. Van museum tot wandelen tot spelen in de speelnatuur; lees hier wat je allemaal kunt doen in Stevensweert met kinderen.

Korte geschiedenis

Stevensweert ligt op een eiland in de Maas. In 1633 werd het dorpje Stevensweert door de Spanjaarden uitgebouwd tot vestingdorp. Het oorspronkelijke dorp lag op een gunstige plek in de Maas want vanuit deze positie konden de Spanjaarden het hele gebied controleren. De Spanjaarden bouwden een aarden wal om het dorp met maar liefst zeven bastions en vijf ravelijnen (= een versterkt eiland met 5 hoeken).

In de loop der tijd zijn deze vestingwerken verdwenen maar ze zijn vandaag de dag nog wel zichtbaar in het unieke stratenpatroon van Stevensweert. Dit patroon lijkt vanuit de lucht nog het meest op een fietswiel. Er is een centraal plein en alle straten komen als de spaken van het wiel hierop uit. In 1716 kwam Stevensweert in handen van de Staatse troepen maar de vestingwerken werden met de grond gelijk gemaakt. Pas in 2007 werd begonnen met de wederopbouw van een deel van de vestingwerken. Hierbij werd gebruikt gemaakt van de bestaande historische kaarten. 

Wat te doen in Stevensweert

Stevensweert heeft best een aantal bezienswaardigheden en je kunt je hier gemakkelijk een paar uur vermaken. En zeker als je kinderen houden van musea en wandelen zijn er leuke opties. 

Historische rondwandeling door Stevensweert

Deze korte wandelroute van circa 1,5 kilometer start voor de lokale VVV en tevens museum en laat de mooiste plekjes van Stevensweert zien. Wij beginnen de route iets anders en lopen eerst langs de kerk in de richting van de Maas. Hier houden we een korte fotostop en vervolgens volgen we het bordje “historische route” en bevinden ons gelijk op de vestingwerken. Via een bruggetje lopen we zo de punt van de vesting op. Kinderen kunnen hier even lekker uitrazen.

Vanaf de vestingwerken kun je aan twee kanten verder met de route. De eerste mogelijkheid is om door het tunneltje weer het dorp in te lopen en de route verder te volgen via de straatjes. Ook hier is een vestingwal, dit keer met kanonnen en een uitgebreid informatiebord over het verloop van de Staatse oorlog tegen de Spanjaarden. De andere mogelijkheid is om niet het tunneltje te nemen maar naar links af te buigen naar restaurant De Beertuin en zo de route te vervolgen. Eenmaal weer op de route gekomen volg je gewoon weer de zeshoekige bordjes. Onderweg staan enkele informatieborden met een korte uitleg over de geschiedenis van Stevensweert. De historische route voert je door tuinen, smalle straatjes, kleine pleintjes, oude kerken en een kasteelruïne. Je komt vanzelf weer uit bij het museum. Tijd nodig: 30 – 60 minuten. Kosten: gratis. 

Historisch museum 

Wil je meer weten over de geschiedenis van Stevensweert? Bezoek dan het kleine maar fijne historisch museum. Dit museum heeft slechts twee zalen die echter bomvol staan met vaak gevonden voorwerpen uit Stevensweert en omgeving. Je komt hier meer te weten over de Middeleeuwen, de mammoet en de vestingwerken van Stevensweert. Onze kinderen vonden de grote maquette en de baggervondsten het leukst. Ze konden maar moeilijk geloven dat al die voorwerpen uit de Maas zijn opgevist.

Het museumgebouw is zelf trouwens ook een eyecatcher; het bevindt zich in het voormalig gemeentehuis dat werd ontworpen door niemand minder dan de beroemde Limburgse architect Pierre Cuypers. Kortom, een leuk museum voor kleine archeologen in spe en voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van dit leuke plaatsje. Voor kinderen is er ook een gratis speurtocht waarbij ze na afloop een prijs ontvangen. Tijd nodig: 30-60 minuten. Kosten: volwassenen 3 euro p.p, kinderen t/m 12 jaar en museumkaarthouders gratis.

Archeo-app

Ken je de Archeo-app Limburg al? Wij hebben deze al een tijdje op onze telefoon staan. De Archeo-app maakt gebruik van Augmented Reality. Op verschillende locaties in Limburg kun je luisteren naar een AR-archeoloog die je door middel van verhalen meeneemt naar lang vervlogen tijden. In Stevensweert zijn drie Archeo-app locaties (hoofdwacht vesting, de Kantharos en kasteel en vesting). 

Speeltuin

Even buiten Stevensweert ligt een grote, nieuw aangelegde speeltuin met onder andere schommels, klimrekken en een kabelbaan. Ook is er een voetbalveld. Locatie: Burgemeester van Bovenstraat. Kosten: gratis

Rondje wandelen om de Molenplas

Vlak naast Stevensweert ligt de Molenplas. De Molenplas is geen natuurlijke plas maar ontstaan door eeuwenlange grindwinning. Vandaag de dag is de Molenplas een geliefd natuur- en struingebied. In dit gebied leven vogels als de visdief en de plevier, maar ook bevers en grote grazers als Konikpaarden. Zij zorgen allemaal voor een gevarieerde natuur. Je kunt hier ook prachtig wandelen en onderweg kom je onder andere langs het Bomenmonument , leuke stapstenen over het water en een vogeluitkijkpunt. 

Wij beginnen ons rondje Molenplas tegenover de Hompesche Molen. Bovenop een heuvel staat een groot fotoframe van waaruit je een prachtig uitzicht hebt op de Hompesche Molen of, als je je omdraait, over de Molenplas. De kinderen rennen enthousiast de heuvel weer af om aan ons rondje Molenplas van ca. 6 kilometer te beginnen. Langs de oever ligt een pad en er staan ook overal routepaaltjes dus verdwalen kan haast niet. Na ongeveer 10 minuten wandelen komen we bij het Bomenmonument aan. Dit zijn indrukwekkende, zwartgeblakerde eiken van wel 2000 jaar oud. Mijn oudste merkt droog op dat deze eiken vast geen last zullen hebben van de eikenprocessierups. Ruim 2000 jaar geleden zijn de bomen onder het grind bedolven geweest en op deze manier geconserveerd gebleven. We zijn onder de indruk. 

Na het Bomenmonument vervolgen we onze weg langs de oever en komen bij een uitkijkpunt. Het bankje is helaas bezet, dus we maken snel een foto en lopen verder. We volgen nu een graspad en aan beide kanten groeien grote margrieten. Mijn dochter is er weg van en plukt een hele bos voor thuis. We passeren een groep grazende Konikpaarden die ons lodderig aankijken. Dochterlief is een echt paardenmeisje en wil alle paarden bekijken. Zo van dichtbij zijn het prachtige dieren. 

Na een tiental meter verder wandelen, wordt het pad onderbroken door een hekje. Vanaf dit punt kun je de wandeling vervolgen via de brug of je kunt hier afslaan naar het andere dorp op dit eiland: Ohé en Laak. We besluiten onze ronde voort te zetten en lopen via de brug en een tweede hekje weer langs de Molenplas. Dit gedeelte van de wandeling is minder interessant. Het pad loopt onder enkele hoogspanningsmasten door wat de kinderen dan wel weer leuk vinden. De masten zijn ook indrukwekkend hoog. Na ongeveer een kwartier verlaten we de hoogspanningsmasten en slaan nu linksaf. We lopen nu over een smal stukje land tussen twee plassen in. Er staat inmiddels een stevige wind waardoor hoge golven tegen het smalle stukje land klotsen. We maken een korte stop bij het Vogeluitkijkpunt en zien een klein eilandje met tientallen vogels. Vandaag zitten er alleen meeuwen en hier een daar een enkele aalscholver. 

Na het Vogeluitkijkpunt komen we volgens de kinderen bij het absolute hoogtepunt van deze wandeling: de stapstenen over het water. Je moet deze stenen over om aan de andere kant van de oever de wandeling voort te zetten. Enthousiast vliegen de kinderen over de stapstenen, niet bang om natte voeten te krijgen. Om de oversteek gemakkelijker te maken hangt er een touwleuning. Aan het einde (of aan het begin als je de wandeling met de klok mee maakt) liggen er een paar stenen onder water. Natte voeten krijgen is hier bijna onvermijdelijk. Ik houd me goed vast en probeer zo goed mogelijk over de glibberige stenen naar de overkant te komen. Ik heb niet bepaald zin in natte voeten want we moeten nog een stuk verder lopen. Op veel plaatsen zijn de stenen spekglad dus voorzichtigheid is hier geboden!

Na de stenen wandelen we over een bruggetje en lopen we door dichte struiken. Hier staan onder andere meidoorn- en sleedoornstruiken en interessante prikplanten die ook wel kaardebol heten. En dat deze plant aardig prikt, merken we als we een bloem aanraken. Dit is geen aanrader. Uiteindelijk komen we na 20 minuten wandelen weer bij de uitkijkheuvel uit. Het rondje Molenplas zit erop. 

Duur: ongeveer 1,5 tot 2 uur, afhankelijk van het wandeltempo. Kosten: gratis.

Hompesche Molen en speelnatuur Oerrr

Pal naast de Molenplas staat de indrukwekkende Hompesche Molen met aangrenzend de Oerrr natuurspeeltuin. Dit rijksmonument uit 1722 is de hoogste stellingmolen in Limburg en kent een lange geschiedenis. De molen werd gebouwd en vernoemd naar de Graaf van Hompesch. Sindsdien was de molen in handen van vele eigenaars en deed zelfs dienst als tijdelijke gevangenis. In de Tweede Wereldoorlog raakte de molen zwaar beschadigd en werd pas gerestaureerd in 1948. Door de eeuwen heen zijn er verschillende gebouwen naast gebouwd. In het Molenhuis zit tegenwoordig brasserie “De Hompesche Molen”. Twee keer per maand is het mogelijk om de molen te bezoeken waarbij je tot de nok kunt klimmen en zelfs België en Duitsland in kunt kijken.

Na onze wandeling om de Molenplas besluiten we uit te rusten op het terras van de Hompesche Molen. We genieten van een stuk Limburgse vlaai van de brasserie terwijl de kinderen zich uitleven in de speelnatuur van Oerrr. De speeltuin bevindt zich vlak naast de molen. Je vindt hier diverse modderige slootjes, een blotevoetenpad, struinstruiken, een speelhuis en klimstammen. Verder is er nog een hangmat en staan er twee waterpompen waar kinderen kunnen knoeien met modder en zand. Overal is water, zand, gras, struiken en modder. Vooral de klimstammen zijn favoriet bij mijn kinderen. Voor kleinere kinderen zijn er voetsteunen en speciale steuntouwen zodat ook zij naar hartelust kunnen klauteren.

Rondom de speelnatuur zelf staan houten banken van waar je als ouder een goed zicht hebt de speelnatuur. Helemaal achterin de speelnatuur staat een insectenhotel waar je in de speelnatuur zelf geen last van hebt. Na een half uurtje klimmen en struinen houden mijn kinderen, met de wandeling rondom de Molenplas nog in de benen, het voor gezien. Het grote pluspunt aan deze speeltuin is trouwens dat er diverse faciliteiten zijn. Zo is er een douche, een toiletblok en een verschoon/omkleedruimte voor kinderen tot 12 jaar. De kinderen zelf vinden het een toffe speeltuin.

Leuk voor kinderen tot ca. 12 jaar. Kosten: gratis

Eten en drinken

In Stevensweert zijn verschillende kleine cafés en restaurantjes voor elke beurs. 

Eethuis De Beertuin: Bij eethuis De Beertuin is een ruim terras. Op het menu staan onder andere de Beertuin Cheeseburger met frietjes en salade (12,50 euro) of de Stevensweerter Vestingsburger (12,50 euro). Er is een vriendelijke bediening en een goede prijs/kwaliteitsverhouding. Leuk voor het gezin: een midgetgolfbaan met 18-holes in de tuin. Geopend van april tot en met oktober, di tot zon van 11.00 tot 20.00 (op vrijdag 21.00). Midgetgolf: 5 euro p.p. Kinderen tot 4 jaar gratis. Adres: Bastion Holland 8, Stevensweert.

Brasserie De Hompesche Molen: In Brasserie De Hompesche Molen kan uitgebreid worden geluncht en gedineerd. Op dit moment is vanwege covid-19 echter alleen het terras geopend. Er is een kleine kaart voor het terras met onder andere vlaai, koffie en thee, ijs, belegde broodjes, dranken en diverse borrelplanken. De prijzen variëren van 3,25 euro voor een stuk vlaai tot 19,50 euro voor de uitgebreide Molenaarsplank. Geopend: elke dag van 10.00 tot 18.00.

In de buurt: Ohé en Laak

Naast Stevensweert ligt het kleine plaatsje Ohé en Laak. In Ohé en Laak vindt je het voormalige kasteelterrein van Kasteel Walborgh met Archeo-App. Hier kom je van alles te weten over dit voormalige kasteel. Tevens staat hier Kasteel Hasselholt (ook wel ‘t Geutje genoemd). Dit unieke kasteel is alleen van een afstand te bewonderen vanaf de parkeerstrook aan de Dorpsstraat. Voor het beste ijs ga je naar ijssalon “Laaker Boere Ies” (Walburgisstraat 11, Ohé en Laak). 

Praktische informatie

• Waar: Stevensweert ligt op het eiland in de Maas in de gemeente Maasgouw. Naast Stevensweert ligt de Molenplas met de Hompesche Molen en speelnatuur Oerrr.

• Parkeren: parkeren in Stevensweert is gratis. Parkeren kan op het Jan van Steffeswertplein in het centrum of buiten het centrum op de grote parkeerplaats aan de Sportlaan. Hompesche Molen: parkeren op het parkeerterrein naast de Hompesche Molen is gratis. Let op: het is hier vaak heel druk. 

• Tijd nodig: In Stevensweert kun je gemakkelijk een hele dag doorbrengen. Stadswandeling en museum: ca. 2 uur, wandeling Molenplas, ca. 2 tot 3 uur, Hompesche Molen en Oerrr, ca. 1 uur.

• Extra informatie: trek voor de wandeling rondom de Molenplas goede wandelschoenen aan. Zorg bij warm weer voor voldoende verkoeling. Voor speelnatuur Oerrr kun je extra kleding meenemen. Vergeet na afloop niet op teken te controleren! 

Kijk voor meer informatie over Stevensweert op de website van de plaatselijke VVV.