Vanwege een bruiloft in mijn familie, brachten wij een lang weekend door in het Engelse graafschap Cheshire. En omdat wij nog wat tijd over hadden, besloten wij een wel heel speciaal bouwwerk te bekijken: een echte boot lift. De Anderton Boat Lift is een sterk staaltje Victoriaanse technologie en gebouwd om de typische Engelse narrow boats van en naar hoger gelegen kanalen te transporteren. Wij waren in ieder geval enorm onder de indruk van deze stalen kolos en leerden alles over de werking en de geschiedenis van dit fenomeen. 

Over de Anderton Boat Lift

Wat is een boot lift?

De Anderton Boat Lift, in het Nederlands ook wel een boot lift of een scheepslift genoemd, is een hydraulische lift waarbij een vaartuig van een lager gedeelte naar een hoger gedeelte van een kanaal wordt getild en omgekeerd. De lift verplaatst niet alleen de boot maar ook de bak met water waarin de boot ligt. De Anderton Boat Lift is de oudste scheepslift ter wereld. De lift verbindt het Merseykanaal met het Weaverkanaal. In Engeland wordt de Anderton Boat Lift ook wel een van de zeven wonderen van het Engelse kanalenstelsel genoemd. De Anderton Boat Lift is alleen geschikt voor de smalle Engelse kanaalboten, ook wel narrowboat genoemd. 

Over Narrow boats

Tijdens de Industriele Revolutie werd er in Engeland een uitgebreid stelsen van kanalen aangelegd om alle goederen te vervoeren. In het begin keken de investeerders van deze kanalen nog de kat uit de boom. Men wist niet precies of deze kanalen wel winstgevend waren. Om de kosten te drukken, werden er smalle kanalen aangelegd waar maar een soort boot door heen kon: de narrow (= smalle) boot. Complete families woonden en werkten op deze boten die voornamelijk door Engeland en Wales voeren. De eerste boten werden langs het kanaal getrokken met een paard maar tegen het einde van de 19e eeuw had bijna elke boot een stoom- of dieselmotor. Door de opkomst van de stoomtrein en later het vliegtuig kwam er steeds minder werk voor de bezitters van de narrow boats en de laatste vrachtvervoerders stopten in de jaren 70. 

Vandaag de dag is narrowboating voor een levenstijl en hobby voor vele Engelse liefhebbers van deze boot. In het weekend trekken duizenden mensen erop uit om met hun narrow boats de eveneens smalle kanalen te bevaren. De moderne narrow boats zijn meestal gebaseerd op de oude vrachtboten alhoewel er soms ook omgebouwde oude narrow boats te vinden zijn. Een narrowboat mag maximaal 2,13 meter breed zijn en 22 meter lang. In sommige sluizen moeten de narrow boatds diagonaal liggen omdat e langer zijn dat de sluis zelf. Ik vind de narrow boats altijd prachtig om te zien. 

Geschiedenis van de Anderton Boat Lift

De Anderton Boat lift verbindt zoals gezegd het Trent&Merseykanaal met het Weaverkanaal. De omgeving van Anderton staat ook wel bekend om de vele zoutmijnen. Plaatsen als Nantwich, Northwich en Middlewich waren grote zoutmijnen. Het vervoer van het zout verliep voornamelijk over het water. Daartoe werd in 1734 het Weaverkanaal gegraven en in 1777 het Trent&Mersey kanaal. De kanalen hadden verschillende eigenaren die in 1793 besloten samen te werken. Er was echter een probleem: tussen de beide kanalen zat een hoogteverschil van maar liefst 15 meter. Dit betekende dat de goederen van het ene kanaal naar het andere kanaal moesten worden opgehesen met een kraan en vanaf de kraan in een andere boot moesten worden overgebracht. Dit was tijdverspilling en men ging op zoek naar een andere oplossing.

Twee ingenieurs, Sir Edward Leader Williams en Edwin Clark kwamen op het simpele idee een lift te bouwen om zo de hele boot naar het andere kanaal op te hijsen. De Anderton Boat Lift opende in 1875. Het hydraulische systeem werd aangedreven door een enorme stoommachine bovenop de lift. Het frame van de lift was gemaakt van staal en vanaf dag 1 van de opening had de lift een grote vijand: het water zelf.

Lift in een lift

Vanwege het hoge zoutgehalte van het water rondom Anderton en de vele zoutfabriekjes die zout in het water dumpten, ontstond er al snel een aantasting door corrosie. Slechts 29 jaar na opening van de lift was de toestand van de lift zo slecht dat het niet meer verantwoord was om boten omhoog te hijsen. In 1904 werd de lift gesloten en omgebouwd naar een elektrische versie. Er kwam een lift in de lift. Er werd een nieuw frame om het oude frame geplaatst en er kwam een machinehuis met 2 grote motoren naast de lift. Zo was het niet meer nodig om het zoute water voor de stoommachine naar boven te pompen. De Anderton Boat Lift werkte tot 1983 waarna de lift werd gesloten vanwege verval. 

Gelukkig werd de Anderton Boat Lift in 1976 op de Heritage lijst geplaatst. Een aantal enthousiaste vrijwilligers pleitten in de jaren 90  voor renovatie van de scheepslift. Met de opkomst van de pleziervaart zou de Anderton Boat Lift weer een prominente plaats kunnen innemen in het kanalenstelsel. Via donaties en subsidies van de overheid kon de Anderton Boat Lift succesvol worden gerestaureerd. In maart 2002 werd de Anderton Boat Lift weer in gebruik genomen. Vandaag de dag kun je de Anderton Boat Lift bezoeken. Er is een bezoekerscentrum met een museum, cafe en winkeltje en je kunt zelfs een boottocht maken in de Anderton Boat Lift. Ook kun je kijken in de control kamer van de lift.

Werking van de Anderton Boat Lift

De werking van de moderne Anderton Boat Lift is vrij simpel. De lift bestaat uit twee grote wantertanks met waterdichte deuren. Elke watertank weegt zonder boot circa 250 ton. De waterbakken kunnen simultaan worden gehesen of alleen. Als de bakken simultaan omhoog gaan, is in beide bakken evenveel water nodig. Dit in tegenstelling tot het oude systeem waar een bak altijd water bevatte en aan de andere bak grote gewichten moesten zorgen voor balans. Het rondpompen van de olie voor dit hydraulische systeem word uitgevoerd door slechts twee grote pompen. 

De Anderton Boat Lift bezoeken

We bezoeken de Anderton Boat Lift op een mooie zondagochtend. Dat is goed want dan zijn er veel narrowboats onderweg. We parkeren de auto op de parkeerplaats en lopen richting de boot lift en wandelen een stukje langs het Weaverkanaal waar al twee narrowboats wachten totdat ze lift in mogen. We lopen eerst naar het uitkijkpunt van waaruit we de boten in het bovenste gedeelte van de lift zien varen. Langzaam manoevrerend krijgen de twee kapiteins hun lange boten op de juiste ligplaats. Na pakweg een kwartier gaan de grote schuiven dicht en zakken de twee boten naar beneden. 

Bezoekerscentrum 

Om een beter beeld te krijgen van deze ingenieuze lift bezoeken we vervolgens het bezoekerscentrum. In het bezoekerscentrum zit een cafe, een winkeltje en een kindvriendelijk museum. Ook is er een grote buitenterrein waar je bij de lift kunt kijken. Het museum is gratis. We krijgen voor de kinderen een speurtocht in het Engels mee. 

Museum

Om in het museum te komen, lopen we een trap af. Gelijk onder aan de trap staat een houten model van de brug. Door aan de slinger te draaien, komt de brug in beweging. Het museum is niet heel groot maar wel opgedeeld in verschillende delen. Op grote informatieborden staat de geschiedenis van de brug en er draait een film met uitleg over de geschiedenis en werking van de brug.

We leren in het museum ook over het leven aan boord van een narrowboat. Er zijn interactieve displays en wat kleinere spelletjes voor de kinderen. Zo leggen we een touw in een mooie “narrowboatkrul”. Er is ook een verkleedkist met kostuums uit het Victoriaanse tijdperk. Zo verkleden mijn kinderen zich als kapitein, liftbediener en zoutwerker. Ook zijn er in de kinderhoek boeken en kleurplaten. Naast de kinderhoek is het control centrum van de lift. Hier kun je door het raam zien hoe de lift wordt bediend. En ondertussen lossen we de speurtocht op. 

Buitenterrein

Na het museum wandelen we naar het buitenterrein. Ook hier gaat de speurtocht verder. Op het buitenterrein is onder andere een speeltuin en een klein doolhof. Dit doolhof is gemaakt van de oude gewichten die de lift in de begin jaren in evenwicht hielden. En natuurlijk hebben we hier nog een veel beter zicht op de lift.

Vanaf de zijkant is dit een imposant bouwwerk. Nu kunnen we de werking van de lift nog beter begrijpen. Terwijl de kinderen zich vermaken in het doolhof, kijk ik gefascineerd toe hoe een narrow boat handig de lift in vaart, klaar om 15 meter  omhoog te worden gehesen. De kapitein van de narrow boat zwaait nog even vrolijk naar ons voordat de waterdichte deuren sluiten. Kort daarna klinkt de bel en zet de lift zich in beweging. Na ongeveer 25 minuten is de boot boven aangekomen en vaart de narrow boat de lift uit. Overigens biedt het museum ook zelf een tochtje met een speciale rondvaartboot aan. Een tocht van een uur inclusief de lift kost 15 pond voor volwassenen en 10 pond voor kinderen.

Na de liftsessie wandelen we terug naar het museum. We leveren de speurtocht in en krijgen een kleine versnapering. 

Praktische informatie

• Waar: de Anderton Boat Lift en het bezoekerscentrum bevinden zich in het noordn van het Engelse graafschap Cheshire vlakbij de plaats Northwich. Adres: Lift Lane, Anderton, Northwich, CW9 6FW

• Parkeren: parkeren kan op de grote parkeerplaats naast het bezoekerscentrum. Parkeren kost 2 pond voor 3 uur of 3 pond voor een hele dag. Een kaartje koop je aan de automaat op de parkeerplaats. Je kunt betalen met munten of met een bankpas. Ook beginnen hier vanaf de parkeerplaats diverse wandelroutes door het naastgelegen natuurgebied.

• Openingstijden: van 09.30 tot 16.30 op zaterdag en zondag.

• Prijzen: het bezoekerscentrum is gratis te bezoeken. De boottocht van een uur kost 15 pond voor volwassenen en 10 pond voor kinderen. 

• Tijd nodig: ongeveer een uur tot twee uur, inclusief museum, speeltuin, speurtocht en werking van de lift.

• Horeca: ja. Het bezoekerscentrum beschikt over een klein cafe met onder andere pizza’s, sandwiches en gebakt.

• Sanitair: ja. Er zijn voldoende gratis toiletten aanwezig in het bezoekerscentrum

• Extra informatie: informatieborden en speurtocht zijn alleen in het Engels. Kies een mooie dag uit voor je bezoek zodat er ook genoeg boten zijn die gebruik maken van de lift. Filmen en fotograferen van de boten mag, vraag wel eerst even toestemming aan de kapitein. Het bezoekerscentrum is ook goed toegankelijk voor minder validen, kinderwagens en buggy’s. 

Kijk voor meer informatie op de website van de Anderton Boat Lift.